Begroting 2022
Omdat de wetten al meerdere keren zijn uitgesteld bestaat er onzekerheid over de hardheid van de nieuwe invoeringsdatum. Gemeenten staan voor de keuze om bij de primitieve begroting 2022 wel of geen rekening te houden met de financiële effecten van deze wetten. Een rondgang langs gemeenten laat zien dat de meeste gemeenten hier nu geen rekening houden, maar pas nadat de inwerkingtreding definitief is een begrotingswijziging gaan toepassen. Dan moet wel berekend worden wat de financiële effecten zijn van de invoering.
Financiële consequenties
Een aantal gemeenten hebben impactanalyses door Involon laten uitvoeren waarbij de financiële effecten in beeld zijn gebracht. Van belang is dat daarbij meerdere varianten mogelijk zijn met grote verschillen voor de legesopbrengsten. In het algemeen leidt het model van de Vereniging Bouw- en Woningtoezicht, waarbij de heffing van bouwwerken in gevolgklasse 1 gebaseerd blijft op een percentage over de bouwsom, tot een verlaging van kosten én opbrengsten die redelijk in balans is. De VNG stelt in haar werkmodel van de legesverordening 2022 voor, de heffing te koppelen aan een vast bedrag. Dit kan leiden tot een substantiële daling van de legesopbrengsten, ook ten opzichte van de kostendaling. In alle gevallen zal ook de invloed voor kostendekkendheid van de leges moeten worden berekend om te bepalen of de 100% niet wordt overschreden.
Advies
Voor de legesverordening adviseren wij de huidige verordening voort te zetten in de eerste helft van 2022. Voor de tweede helft van 2022 zal, in geval van inwerkingtreding van de Omgevingswet per 1 juli 2021, een nieuwe verordening moeten worden opgesteld. Omdat in 2022 er ook gemeenteraadsverkiezingen zijn is het noodzakelijk hier tijdig op te anticiperen.
Kostendekkendheid leges
Moet je dan ook een nieuwe berekening van de kostendekkendheid leges opstellen voor de tweede helft van het jaar? Dit is een lastig te beantwoorden vraag. De huidige wet- en regelgeving gaat uit van een berekening van de kostendekking op basis van de geraamde lasten en baten, lees de eerst vastgestelde begroting van een belastingjaar. Een wijziging in de omvang van de Omgevingswet en de Wkb gedurende het belastingjaar hebben we niet eerder meegemaakt. De inwerkingtreding van de Wabo per 1 oktober 2010 heeft geen vergelijkbare financiële consequenties met zich meegebracht.
De Omgevingswet en de Wkb scherpen de normale problematiek van de leges nog meer aan. Leges worden in het algemeen al ervaren als complexe materie doordat kennis nodig is van meerdere disciplines zoals fiscaal, financieel en de betreffende vakafdeling. Daarnaast ontstaat continu jurisprudentie over de leges, waarmee rekening moet worden gehouden. Al met al voldoende uitdagingen voor iedereen die zich met de leges bezig houdt.