Dit voorjaar heeft Involon twee maal het Webinar Belastingmaatregelen in Corona-tijd gehouden. De belangstelling was groot en heeft ons verrast. In de evaluaties kregen wij verzoeken om de inhoud van het webinar ook “schriftelijk” te delen. Met deze update gaan wij in op de bevoegdheden van de verschillende bestuursorganen voor het treffen belastingmaatregelen in Corona-tijd.
Als gevolg van de maatregelen die door het Rijk genomen zijn heeft voor bepaalde bedrijfstakken de bedrijfsvoering tijdelijk stil gelegen. Ook is de bedrijfsvoering voor bepaalde bedrijfstaken als gevolg van de anderhalve meter samenleving nog altijd niet op het niveau van voor de Corona-crisis. De meeste gemeenten treffen mitigerende maatregelen bij de terras-precario, de evenement-leges, het havengeld en bij de reclamebelasting.
De gemeenteraad, het college van burgemeester & wethouders en de heffingsambtenaar zijn dé bestuursorganen die geattribueerde bevoegdheden hebben op het gebied van de gemeentelijke belastingen.
Gemeenteraad
De gemeenteraad is het bevoegd gezag op het gebied van het vaststellen, wijzigen en (tijdelijk) intrekken van belastingverordeningen. Voor mitigerende maatregelen als bijvoorbeeld het tijdelijk verlagen van (bepaalde) tarieven ligt het vanuit het budgetrecht van de raad voor de hand dat de gemeenteraad deze besluiten neemt. Dit kan met terugwerkende kracht. Zolang de wijziging van de belastingverordening in het voordeel van belastingplichtigen is, kan de raad daartoe besluiten.
College van burgemeester & wethouders
De schakelbepaling in de Gemeentewet verstrekt aan het college verschillende bevoegdheden die zijn opgenomen in de Algemene wet inzake rijksbelastingen (lees: AWR). Zo is het college het bevoegd gezag voor het toepassen van de hardheidsclausule (zie artikel 63 AWR). Hiermee kan het college tegemoet komen aan één bepaalde situatie of aan vergelijkbare situaties, indien zich “onbillijkheden van overwegende aard” voordoen bij de toepassing van de belastingverordening. Denk aan situaties die de gemeenteraad niet heeft kunnen voorzien bij het vaststellen van de belastingverordening. De Coronacrisis is volgens Involon een situatie die de gemeenteraad niet heeft kunnen voorzien.
Heffingsambtenaar
Ook de geattribueerde bevoegdheden van de heffingsambtenaar zijn gebaseerd op de schakelbepaling in de Gemeentewet, in combinatie met de AWR. Artikel 242 van de Gemeentewet geeft de heffingsambtenaar de bevoegdheid om op verzoek van belastingplichtige ontheffing of vermindering te verlenen. Op dit verzoek doet de heffingsambtenaar uitspraak in de vorm van een beschikking. Belastingplichtige moet dit verzoek indienen binnen zes weken nadat de omstandigheid zich heeft voorgedaan waarop de ontheffing of de vermindering gebaseerd is.
Welk bestuursorgaan de maatregelen ook treft, deze maatregelen zullen altijd in lijn moeten zijn met de algemene beginselen van behoorlijk bestuur zoals het gelijkheidsbeginsel. Wanneer er sprake is van het verschillend benaderen van groepen van belastingplichtigen, moeten deze verschillen wel objectief te rechtvaardigen zijn.
Opleiding & advies
In de Basiscursus Gemeentelijke Heffingen en in INVORM-h vormen de bevoegdheden de rode draad, zo ook de algemene beginselen van behoorlijk bestuur en de objectieve rechtvaardiging. Daarnaast ondersteunt Involon jaarlijks gemeenten bij het onderbouwen van de objectieve rechtvaardiging van de tariefdifferentiatie bij de precario- en reclamebelasting.