De mate van financiële gevolgen voor de leges hangt mede af van gemeentelijke beleidskeuzes. In dit artikel worden belangrijke keuzes beschreven.
Wel of geen leges voor het omgevingsoverleg
Voordat een omgevingsvergunning wordt aangevraagd kan ter voorbereiding een overleg met de gemeente plaatsvinden, het zogenoemde omgevingsoverleg. Het beoogt resultaat is een kwalitatief betere aanvraag. Tevens is de gemeente zo onmiddellijk op de hoogte van nieuwe plannen. De vraag die moet worden beantwoord is of voor het vooroverleg leges worden geheven (met een eventuele reductie bij daadwerkelijke aanvraag) of dat deze dienstverlening gratis gaat plaatsvinden. Een andere mogelijkheid is deze kosten te verhalen via de tarieven van ingediende vergunningen. Onderliggend is de vraag of de gemeente het omgevingsoverleg wil stimuleren of niet.
De tariefstelling voor de ruimtelijke toets
De inwerkingtreding van de Wkb zorgt ervoor dat voor bouwwerken uit gevolgklasse 1 geen bouwtechnische toets meer wordt uitgevoerd door de gemeente, alsmede geen toezicht daarop. Deze werkzaamheden verschuiven naar een private marktpartij, de kwaliteitsborger. Dit stelt gemeenten voor de keus de tariefstelling van de ruimtelijke toets te koppelen aan de bouwsom (huidige situatie) waarbij kruissubsidiering plaatsvindt van groot naar klein, of hiervoor een andere heffingsmaatstaf te gaan hanteren. Voor aanvragen die onder een hogere gevolgklasse blijven vallen, blijft de huidige koppeling met de bouwsom in stand. De Vereniging van Bouw- en Woningtoezicht Nederland (VBWTN) gaat in haar impactanalyse uit van koppeling aan de bouwsom, inclusief de huidige kruissubsidiering. De VNG gaat in haar concept modelverordening uit van vaste bedragen, met als gevolg dat er geen of beperkt kruissubsidiëring plaatsvindt. Waar kiest jij voor?
Wel of geen leges voor milieubelastende activiteiten
Onder de Omgevingswet wordt het mogelijk om te heffen over milieubelastende activiteiten. Tot op heden was het heffen van leges voor milieuvergunningen niet toegestaan. Gemeenten zullen een besluit moeten nemen of over de milieubelastende activiteiten wel of geen leges geheven gaan worden. Vanuit het oogpunt van maximaal kostenverhaal zou het antwoord ja moeten zijn. Echter bij deze afweging kunnen besluiten van omliggende gemeenten en provincies ook een rol spelen.
Bij alle keuzes is van belang dat de kostendekking van de volledige verordening niet hoger wordt dan 100%. Boven de 100% ontstaat het risico dat in een juridische procedure de verordening onverbindend wordt verklaard.
Op 28 april 2021 geeft Nico Nijveld een gratis webinar over de Omgevingswet, de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen en de leges. Nico is lid van de Expertgroep Omgevingswet en leges van de VNG en begeleidt Omgevingsdiensten Nederland. Hij behandelt òp 12 mei 2021 tijdens de Bijblijfmiddag leges het werkmodel Legesverordening 2022 dat de VNG op 30 maart 2021 heeft gepresenteerd. Wil je alles weten van de leges, schrijf je dan in voor onze workshop Leges op 26 mei 2021.